Politikadan bıktıysanız, bizim gibi, “Polisiye” roman okuyun (1)
andı-Eid:
KURTHA-N FİŞEK
POLİTİKADAN BIKTIYSANIZ, BİZİM
aıaı, “POLISIYE” ROMAN OKUYUN (1)
Doğan Kitapçılık bana çok güzel bir gün
yaşam.
Politikadan bıktığım bir günde. TÜYAP
Kitap Fuarı’nda. “Polisiye Roman” konusunda bir açık oturum yönettirdiler.
Konuşmacılar arasında Ahmet Ümit vardı. Türkiye’ye özgü kısa polisiye öyküler yazar kendisi… Zevkle dinledim, zevkle okurum.
Markaris. yılın büyük bölümünü İstanbul’da
geçirir. Çok güzel Türkçe konuşur, yazar.
Türkleri ve Türkiye’yi çok sevmesine rağmen, Heybeliada’yı terk etmekten dolayı hâlâ
unutamadığı acıları yaşıyor. Yazar, ayrıldıktan sonra bütün adaları gezdiği halde Heybeliada’ya uğrayamadığından bahsetti. Markaris sanki Türkiye’de yaşıyor. Devlet-çete çevresinde dönenler, kannaşık (ve kannakzmşık)
Konuşmacılar arasında Osman Aysu var- ilişkiler bize hiç de yabancı gelmiyor.
dı. Yerli cinayetleri yazdı. “Nemrutun Ga- Sunucu bendim, konuşmacılar arasında
zabı” beni çok heyecanlandırrnıştı. Enis Berberoğlu vardı.
Konuşmacılar arasında Celil Oker vardı.
Doğan Kitapçılık’tan çıkan eserleri “Bin
Lotluk Ceset” ve “Çıplak Ceset”, özlenen
Bakıştık. Polisiye roman konusunda amatör sayılınz, okuruz, kolleksiyoncuyuz, ama,
yazamayız…
dedektif hikâyelerini sundu okurlarına… “Hani politika yapmayacaktık, hani roRemzi Ünal adlı dedektifi, her kitapta ayrı mankonuşacaktıkl” dedi.
bir serüven yaşıyor. Günümüz olaylannı (Ör. t**
uyuşturucu), çevremizdeki kişilikleri (Ör. Son yıllarda ortaya çıkan devlet-çete bağmodacı, borsacı) ve bildiğimiz mekânları lantılarının, yerli polisiye roman gelişmesini
(Ör. Boğaziçi Üniversitesi) kullanıyor. yaygınlaştırdığını anlattı sevgili Berberoğlu..
Konuşmacılar arasında Petros Markaris
vardı. İstanbul Heybeliada`da doğup büyüyen
Yine Doğan Kitapçılık’tan çıkan, Soner
Yalçın ve Doğan Yurdakulun yazmış olduk
ları “Bay Pipo” adlı kitaptan söz ettik.
Niye konuşmadık, konuşamadık.
Oysa, o kitap, Hiram Abas’ın, derin devletin özgeçmişiydi.
En entrikalı polisiye romana beş basardı.
21 baskı yaptıydı.
Politikadan kaçarken, derin devlet batağında bulursunuz kendinizi…
Polisiye roman, devletin ta kendisidir.
Oturumu yönettiğim, konuşmaktan vazgeçip herkese söz sırası vermek zorunda olduğum için, kısa bir parantez açıp kapatıyorum.
i**
Türkiye’de “polisiye” romanın tadına ilk
varan, keyfini ilk çıkaran H. Abdülhamifti.
Vasfî Şensözenün Türk Tarih Kurumu’nca
yayınlanan “Osmanoğullanhm Varlıkları ve
İkinci Abdülhamit’in Emlaki”ne göre, otuz
üç yıllık saltanatı sırasında, saray kütüphanesinin kadrolu 16 mütercimine tastamam
6.000 “cinâi roman” çevirtti.
Altı bin roman!
iDAM_cEzAsı NE OLACAK?
l KAc_ KATIL KALDI au DÜNYADA?
Cinayet tarihimize “Antep Canavarı” ola
1′ rak geçen Abdullah Palaz 48 yıl hapis yattı.
Bu kadar hapis yatmak için kaç kişiyi öldürmüştü?
__,j*_.l__l2-_lîî__9-_2fl ………………..
Palaz. işlediği cinayetlerin l9’undan yargı
2 ‘ landı. öbürleri es gîçildi, “keyfe keder” sa
yıldı. 19 yargılamanın epsinde mahkûm oldu.
Toplam kaç yıl? v
al b. 18 c.96 d740
Mahkeme alışkınıydı Palaz… En iyi avukat3 ” tan daha iyi konuşurdu, “Geçmiş ola hakim
bey!” dedi. “Hepiniz beceriksiz adamlarsınız,
beni idam edemediniz, yine de ettiremeyeceksiniz. çünkü, 65 yaş sınırını geçtim…” 48 yıl hapis
yatmak için kaç defa idama mahkûm edilmişti?
a. 4 b. 5 c. 6 d 7
Sayım günü evdeydim, mutluydıım.
Esimle beraberdim. O çalısmıyordu, ben
çalışmıyordum. Birbirimize bakıyarduk,
hatıra deprestiriyarduk. Kendisi devlet
balesi sanatçısıdır, 1961 yılından beri dans
eder. Ben “bale kocası” denilen
adamlardan biriyim, her eserini izlemek
zorundayımdır. konuşacak bir şeyimiz
çoktur aslında… Evde kaldık, kitaplanmızı
karıştırmaya başladık. Konuyu
değiştirmek için, Dr. Turhan Temııçin’in
kitabı geçti elimize… Eski tarihliydi, ama,
işimiz yine karardı, Türkiye’yi
tekrarlıyardır. 38 ayrı cezaevinde 48 yıl
yatan birini anlatıyardu. r: saat evde
kalıp Türkiye’yi tekrar öğrendim,
tanıdım, hatırladım.
cezaevinden yöneten babaların koğuşunu bastı.
Tek bıçakla Afyon Cezaevi’ni dağıttı. Bilanço
”i .ri-gl
Palaz, Bursa Cezaevi’ne gönderilmişti. Ce
” zaevinin müdürü, tastamam 8 saat süreyle,
onu lağım çukurunda yatırdı. Kuburdan çıktı,
mahkûmlardan biri ona su ve köylü sigarası verdi, elinden tuttu,- yüzünü-üstünü temizledi. O
mahkûm kimdi?
Palaz’ın ilk olayı, valiyi topuğundan vur- neydi? 3- Adýan Mý-HÖCTCS
4′ maktı. O zaman kaç yaşındaydı? a_ 3 yaralı b- Afll Nesin
___ g_ _1_3__ p: _ı_5_ _E,_1_7___._1_5_ş ______________ __ b_ 1 ölü, 2 yaralı c. Nazım Hikmet
Palaz, namusa, aileye düşkündü. Cezaevle- c. l ölü, 11 yaralı d’ Zekl Baştlmar
5′ rinde de boş duımadı. Esrar-kumar işlerini d. 1 ölü. 59 yaralı Ud. 2) d. 3) a, 4) a. 5) d. 6) c
E Tempo ı srsızaoo
, … .a.,._._,,____!p
“Halkın oylarıyla seçilmiş bazı
kişileri gördükçe, sürüngenlere
olan saygım artıyor. Bu arada,
köpek sevgisi de başladı bende…”
(Nlark Twain. 18981
Hem de yalnızca “polisiye” türünden…
Dile kolay. çevirmen başına yılda 12 kitap,
kitap başına 2 “okuma günü” üzerinden,
aralıksız 33 yıl. her yıl 182 yeni kitaba geliyor.
Aına. II. Abdülhamit’in “polisiye” merakı. başkalarını bulaştırmayan bir “tekahcıtekel-Kuyucu” düzeniydi. Çevrilenleri, yalnızca keııdisi okumuş, haydi bilemediniz, sarayın bir başka demirbaş kadrolusu olan “Serhafıye”nin de okumasına izin vermişti.
“Polisiye” türünün saray kütüphanesinden çıkıp kitapçı vitrinlerine ulaşması Cumhuriyet sonrasında oldu.
Önce, Maurice Leblanc’ın kaleminden,
“Kibar Hırsız” Arsen Lüpen’i tanıdı Türk
Okuru… İzleyen yıllarda, “Zehir Hafiye”
Sherlock Holmes. o zamanlar “Aziz” diye
anılan Saint. sırasıyla Mickey Spillane, Kemal Tahir ve Afıf Yesarfnin kalemlerinden
Mayk Hammerle tanıştı.
Belki sıcağı sıcağına Mayk Hammefin
üstüne geldiği için Peter Cheyneyin Lemmi
Kavşınına pek ısınamadı, ama, evden dışarı
adım atmadan cinayet çözmeyi Agatha
Christiehin Hercule Poirofsundan, kolda dilberler. elde viskiler. dünyanın tüm casusluk
örgütleriyle tek başına nasıl uğraşılacağını
Ian Flemingin James Bondundan gördü, öğrendi.
Türk okurunu “p0lisiye” türüne ısındırmak için özgün denemelere de girişildi bu
arada… Vâlâ Nmettinin Yılmaz Ali’si, Ümit
Deniz’in Murat Davman’ı, eyamı’ Safa’nın
Cingöz Recaisi, Fakab maz Zihni’1er,
Amanvermez Ali’1er kitapçı vitrinlerinde resmigeçit yaptılar.
Ama doğrusunu isterseniz, Mickey Spillane’in 7 yazıp Türkiye’de 700 olan “İlk
Mayk Hammer” dışındakilere kanımız pek
kaynamadı. Gelişim Yayınları’nın başlattığı
San-Antonidlu, Nero W01fe’1u, Matt He1m’1i,
Modesty Blaiseli “Sarı Dizi” otuz ikinci kitaptan sonra yayına ara verirken, ortalama
kitap satışı 4-5 bin dolayındaydı.
t**
Polisiye romanlarının zevkini bana tekrar
tattırdığı için Doğan Kitapçıhk’a teşekkürler…
Biraz polisiye okuyayım, haftaya devam
ederim… E.
-lıx
` g::
o $c › i
BİR İSİM BİR İŞLEM
(Haftalık Anagram Analizleriniz)
SÜLEYMAN_ DEMİREL
AMELE MUHENDİS
__ (“H” Joker)
HuşAMETrIN CINDORUK
~TENASULCU _MORUK “İN”, “HİT”
(“UL” Joker)
NECMETTIN ERBAKAN
CANAN BENI TERK ETME!
(”E” _J_0ker)
MUSTAFA BULENT EçEvIT _
TUT BE, EN CEVVAL MUSTAFI
(“V” Joker)
CAVIT ÇAĞLAR
GARÇÇ, LIVATA
ALI ŞEV_Kl EREK
A, |ŞVELl ERKEK!
SAKIP SABANCI
BASMAKALIP SANC1
(“MAL” Joker)
EKREM PAKDEMIRLI
DEMİREL’E KAPlK
ISMAIL HAKKI KARADAYI
SON AHMAKLARA CEBRİ KIYAK MI?
(“CEM BOYNER” Joker)
MUSTAFA KALEMLl
SULAMA FELAKETİ
(“E” Joker)
î
SIFIRCI HOCA’NIN NOT DEFTERİ
çıt İ İn AYIN..
FEVZİ AYTEKİN
(Çıvıınııı soıumıu Dıvur BAKANI)
Mr. Evren Florida’da konuşmuş… Ağzı
olan gonuşuyor netekim…
“MR” rümûzu, aslında, “Mister” kısaltrnasıdır.
Ama, lâfı uzatırsan, “Münasebetsiz
Ressam” da olabilir.
Lâfı uzatmaya- Ar” e
lım. ‘ı
Devletin yedinci başı, kendisine
verilen bakır-çinko .
plaketleri, biyerine sığdıramadığı için, iple bağlayıp denize attığını söyledi.
Suçtur! Çevreyi kirletmektir.
lkrardır, itiraftır. Cezası 2 milyardan
başlar, 25 milyara kadar gider.
12 Eylül cuntasını yargılamak mümkün
değil… Kendi yazdıkları (ve yazdırdıkları)
anayasa buna engel…
Ama, Annutalan Belediyesi’ne lütfen
talimat ver.
Verdin zâten… Üstüne git, geciktirme!
Kendisine yalakalık yapıp plaket verenleri, suluboya resimlerini satın alanları
da satar böyleleri…
Gün intikam günüdür sayın bakanım…
SADETTİN TANT AN, ZEKERİYA TENIİZEL
(Allah sabır versin. teşekkürlerimle) ……………………. .. 10
ALPARSLAN TÜRKEŞ, DEVLET BAHÇELİ
TUĞRUL TÜRKEŞ, SEVAL TÜRKEŞ
ŞEVKET BÜLENT YAHNİCİ
(“İmaj değiştirme” çabaları için teşekkürlerimle) …..10
‘IUNCA TOSKAY, YÜKSEL YALOVA
ŞÜKRÜ SİNA GÜREL, İSMAİL CEM İPEKÇİ
(Mevcut hükümetin istikrarsızlığı konusundaki ön teşhisleıimi devamlı doğruladıkları için, içten ve sıcak teşek
kürlerimle) …………………………………………………………….. .. 10
SIFIRCI HOCA
(Bu haftaki Türkiye’de “O” verecek kimse bulamayıp
herkese “10” verecek kadar yalaka olduğu için) …………. ..0
M1
NooLAcAK BU MEMLEKETİM HÃLİ?
BUGUN sEçıM OLSA, KIM, KAC_ YAZAR?
Bozkurtlar, yavrukurtlar çok puan topladı.
Bıyıksız. havlamasız, tabancasız, kravatlı, takım elbiseli kurultaylaıını yaptılar. Olaysız geçti. .
Koalisyon ortaklığı berdevam, pürdevam…
Merakımı bağışlayın… ‘
Enflasyon hızı yüzde 41 ‘e indi. Ege komşumuzla sorun- .
larımız tırmandıydı, düze çıktı. Tansu Mesufu sevmiyor.
“Baba”, tenzil-i rütbeyle “abi” oldu.
Peki, noolacak bu memleketin başka hâli?
Bugün seçim olduğu takdirde, memleketin durumunun
ne olabileceğini dört kamuoyu araştırma grubundaki dostlara sordum, öğrendim.
ll/[HP-%l6,DSP-%11,ANAP-%9
DYP-%8,FP-%8,CHP-%8
ŞİMDİLİK BİLEMİYREM BABO – % 40
*t*
Dikkatinizi çekti herhalde… Fazilet oylarında büyük
düşme var. ,
Niyesi açık ve basit… Parti kapatılırsa, yenisinin ve de- ,
vamının kurulması engellenirse, “Oyumu niye boşa ata- _
yim?” diyor seçmen… i
i’
En eski sanat dalı heykeltraşlıktır. Heykelin özü çamur- `
dur, kildir. Yani, katıklı-katıksız topraktır. Kimi “Düşünen .
Adam” takılır, meşhur olur, kimi misket yuğurur. ,
Neyse, “Sanata Evet” diyen bakanlarımızdan birinin i
yolu Dicle-Fırat hattının doğusuna düşmüş… Tezekli ça› l
murların arasında debelenen, oradan çıkardıklarını avuçla- l
rının içinde yoğurup kediye, köpe- `
ğe, miskete benzetmeye çalı- *ii
şan küçük Reşo’yu kıskıvrak
yakalamış..
“Benim de heykelimi
yapar mısın?” ı
Reşo hayrete düşmüş…
‘ kadar bohi nerede buliyrem babe?”
Tempo I 675l2 I *w