Kurtarılmış bölgelerimiz
BURASI KURTARILMIŞ BÖLGELERİMİZ
.anısı NEBESİ
ayak bastığımda, takvim yaprakları 1964 yılını gösteriyordu.
Aralarında bizim de bulunduğumuz
ODTÜlü devrimciler, “su müdürü”
Süleyman Demirel’e “Morrison Süleyman” diye bağırıyordu.
Gel zaman. git zaman, oraya, önce
asistan. sonra doçent, bilahare profesör
oldum. 12 Eylül olunca da, 1402’lik
olarak kovuldum.
Cebecidedir bu okul…
Hayatımın en güzel günlerini orada
yaşadım…
S iyasal Bilgiler Fakültesi’ne ilk
***
Efendim, Osmanlı İmparatorluğu’nun
asker ve sivil yöneticilerini yetiştirmiş
olan geleneksel Enderunun yerini almıştır SBF…
Arşivlere bakalım…
ll. Mahmud’un son yıllarında
memur yetiştiren basit programlı
“Mekteb-i Maarif-i Adliyye” adlı
küçük bir okulla işe başlamıştır.
Tanzimat ‘la birlikte giderek artan
oranda gerek duyulan nitelikli
içişleri memuru, diplomat ve konsolos yetiştirmek amacıyla 23 Nisan 1858’de alınan bir kararla
“Mekteb-_i Fünun-u Mülkiye” olmuştur. Oğretim süresi 2 yıl olan
bu okula başlangıçta 50-60 öğ
renci alınması ve öğrencilerin
yaşlarının otuzdan çok olmaması
düşünülmüştü. Süre sonradan
dört yıla çıkanldı. Programına
yüksek memurlan yetiştirebilecek
bir yapı kazandırıldı. 18 70 ‘den
sonra okul geliştirildi. Oğrenci
sayısı ilerde yeniden azaltılmak
üzere 250 ‘ye çıkanldı. Varolan
derslere Biyoloji, Jeoloji, Kamu
Muhasebesi, Maliye Orgütü gibi
dersler eklendi. Sonraları Mektebi Mülkiye-i Şahane adını alan
okul, yüksek öğretim kurumu olarak çalışmalarına başlamasından
İkinci Meşrutiyet ‘e değin 1 091
mezun verdi. Bu tarihte adı “Mektebi Mülkiye”ye dönüştürüldü.
Oğrenci sayısı 40 ile sınırlandırıldı. Okul, “Idari, Mali, Siyasi” olmak üzere üç şubeye ayrıldı. Sınıf
sayısı 4’e çıkanldı. Binası Cağaloğlu’ndaki Hasan Fehmi Paşa Konağı ‘na taşındı. Bir ara Istanbul
Hukuk Fakültesi’ne bağlanan okul
daha sonra Talat Paşa ‘ca yeniden
bağımsızlığına kavuştııruldu.
Türk yönetimine birçok devlet
adamı yetiştirmiş bulunan Mektebi Mülkiye 1 930’larda Ankara ‘ya
taşınmış, 10.6.1935 tarih ve
2777 sayılı yasa ile genişletilerek,
K_URTHAN FIŞEK
Siyasal Bilgiler Okulu adım almıştır. Okul 1936’da kendisi için yapılan yeni binasına yerleşmiştir.
Nihayet Ankara Universitesi ‘nin
kuruluşunu izleyen 1950’de
5627 sayılı yasada öngörülen
biçimde fakülte statüsüne
ka vuşturulmuştur.
***
Geldik Harbiydye…
Kızılaydan Bahçelievler istikametine
bakıldığında. meclisin tam arkasındadır.
Şimdi, arşivlere, yazılı kaynaklara bakalım…
Harbokulu ‘nun temeli Hassa
Ordusu Müşiri Ahmet Fevzi Paşa
tarafından 1831 ‘de “Sübyan Bölükleri” adı altında atılmıştır. Bu
bölüklerde yetenekli gençler eğitiliyordu. 1 Temmuz 1835’te ll.
Mahmud tarafından resmen öğretime açılan okul, “Mektebi Hassa “, “Ecole Militaire” ya da
“Mektebi Harbiye” unvanları ile
anılmakta idi.
Harbokulu başlangıçta lisenin
1 . sınıfı düzeyine eşitti. 9 sınıflık
okulun 8 sınıtlık birinci bölümüne
Birinci Mektep, 9. sınıfına Ikinci
Mektep denilmekteydi. 1844’te
bir yasa ile okula 4 sınıf eklendi.
ldadi (lise) ve yüksek kısım birleştirilerek 1846’da Abdülmecit tarafından aynı binada öğretime açıldı. 1846 ‘dan sonra öğretim süresi
4 yıl olarak saptanmış olan yüksek kısımda meslek ve kültür
dersleri okutuluyordu. 18631870 ve 1873-1875 arasında
Okul Kumandanlığı görevinde
bulunan Galip Paşa zamanında
okulun süresi 3 yıla indirildi.
Daha sonra Okul Komutanlığı’na
getirilen Zeki Paşa zamanında
okula Alman öğretmenler getirildi.
Bunlardan Binbaşı Von der
Goltz’a paşalık unvanı verildi.
İkinci Meşrutiyet döneminde
Harbiye Nazırı Mahmut Şevket
Paşa okulda disiplini yükseltmek
amacıyla Binbaşı Vehip Bey’i Okul
Komutanı atadı. Vehip Bey
tarafından bir dizi yönetsel ve
eğitsel reformlar yapıldı.
Okul l. Dünya Savaşı ‘nın çıkmasıyla 4 Ağustos 1914’te kapatıldı.
Beş buçuk yıllık bir ara ile yeni
CARŞAMBAcZİ. 5.9357. 200.1
.
den 5 Ağustos 1919’da Bostancı’da açıldı. 20 Aralık 1919’da Halıcıoğlu ‘na taşındı. Burada okula
Muhtelit Harbiye Mektebi unvanı
verilerek Topçu Harbiyesi ile birleştirildi. Ingiliz işgalinden sonra
okul kapatıldı, öğrencilerden bir
bölümü Ankara ‘ya gitti. Burada
Abidin Paşa Köşkü’nde Ankara
Talimgâhı açıldı. 1 Nisan 1923’te
Harbokulu adını aldı. İstanbul’un
düşmandan kurtarılması üzerine
Harbokulu İstanbul Pangaltı ‘ndaki
binasına aşındı. 13 yıl sonra yeniden Ankara’ya götürüldü.
1946’da okulun programında
yapılan bir değişiklikle dersler
yeniden düzenlendi. Tüm
programın %40’ı askeri, %30’u
teknik, %30 ‘u sosyal içerikli
derslerden oluştu. Oğretim süresi
Genelkurmay Başkanı Salih
Omurtak ‘ın emriyle 3 yıla
çıkanldı. Birinci sınıf meslek
hazırlama sınıfı idi. 1962-1963
öğretim yılında yeniden 2 yıla
indirilen öğretim süresi, 19701971 öğretim yıluıdan sonra 3 yıl
olarak saptanmış, daha sonra 4
yıla çıkarılmıştır.
***
Mülkiye-Harbiye hattı…
Cebeci-Çankaya güzergahı. . .
Ankara… Ankara ‘nın ta kendisi…