Türkiye’de koalisyonların tarihini yazsam yeniden…

DUMAN OLAN YERDE

ronuıı–j-~r~

TÜRKİYEDE KOALİSYONLARIN
TARİHİN İ YAZSAM YENİDEN

Türkiye’deki ilk koalisyon hükümetini, 19 Kasım 1961 günü. CHP lideri İsmet
İnönü kurdu.

Birkaç ay sonra, 22 Şubat’ta ayakla
nan Talat Aydemir ve arkadaşlarının affı- ı

nın kabul edilmesi uzerine, koalisyon ortağı, AP lideri Ragıp Gümüşpala sinirlendi.

İsmet Paşa ona kızdı.

30 Mayıs’ta başbakanlığı bıraktı.

31 Mayıs 1962’de koalisyon sona erdi.

fî!

İkinci koalisyon denememizi yine İsmet İnönü yaptı.

2 Haziran 1962…

Ortakları YTP ve CKMP’ydi.

Siyasi literatürundeki adı, “Yamalı
Bohça Hükümeti”dir.

Fazla sabredilemedi.

11 Haziran 1963’de, CKMPli _ ‘
Adalet Bakanı Abdülhak Kemal Yörük, Ticaret Bakanı
Muhlis Ete ve Basın-Yayın
Bakanı Celal Tevfik Karasapan istifa etti.

YTP lideri Ekrem Alican’ın yerel seçimlerden çok az oy
alışının kabinede CHP ile işbirliği yapmasından ileri geldiğini öne sürmesi üzerine
önce 26 Kasım’da CKMP, 27 Kasım’da da
YTP grubu koalisyondan çekilme kararı
aldı.

Karar İsmet İnönü’ye 2 Aralık 1963’de
resmen bildirildi.

İsmet Paşa ciddiye almadı bu tebligatı… Suikast sonucu öldürülen ABD Başkanı John Kennedy`nin cenazesine katılmak üzere gittiği ABD’de tekrar öğrenen
İsmet İnönü, yurda döndükten sonra, istifa ederek koalisyonu sona erdirdi.

iki’

İsmet İnönü ve bir büyükçe kısım
CHP’li, üçüncü kere tufaya gelmeye niyetli değildi.

Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel bunu
hissetti. Koalisyonu kurma görevini AP lideri Ragıp Gümüşpala’ya verdi.

Gümüşpala, parti liderleriyle görüşmelerinde başanlı olamayınca, görevi iade
etti. Gürsel de. görevi yine İnönü’ye verdi.

AP, YTP, CKMP ve MP koalisyona
girmek istemedi.

Bunun üzerine, çaresiz, Meclis’teki
bağımsızları yanına aldı İsmet Paşa…

25 Aralık 1963’te kurııldu koalisyon…

Adına bak… “Reform Kabinesi”…

128

Asıl adına bak… “Azınlık Hükümeti”…

Gümüşpala’nın ölümü üzerine AP’nin
başına geçen “su müdürü” Süleyman Demirel’in güdümündeki AP-YTP-CKMPMP ittifakı, 13 Şubat 1965 günü, uyduruk
koalisyon hükümetinin 1965 bütçesini,
197’ye karşı 225 oyla reddetti.

İsmet İnönü istifa etti.

Dördüncü koalisyon hükümeti, memleketi hemen seçime götürmek şartıyla.
AP-YTP-CKMP-MP birlikteliğiyle. bağımsız Senatör Suat Hayri Ürgüplü’ye verdi.
20 Şubat 1965’de kurulan Urgüplü kabinesi, sekiz ay işbaşında kaldıktan sonra
10 Ekim 1965 seçimiyle sona erdi.

Bunun adı “Seçim Hükümeti”ydi.

‘ «tt
12 Mart 1971 sonrası…
“Ara rejim-kara rejim”
hükümetleri geldi.
Nihat Erim, Allah Kerim…

Vanlıyem, şanlıyem. Ferit Melen…

Bir de Naim Talu…
#tt

Bilmem kaçıncı koalisyon hükümetini,
Bülent Ecevit kurdu.

Necmettin Erbakan’ın MSP’siyle…

Sosyolojik değil. siyasal hataydı.

Demokrasiyi nalıncı keseri gibi kullanmaya daha 0 zamanlardan alışkın olan
Erbakan. hükümetin güvenoyu almasından 97 gün sonra. emrindeki 20 milletvekiliyle, TCK’nın 141 ve 142’nci maddelerini “genel af’ dışında bıraktırdı.

Ecevit bozulup istifa etti.

Gelsin “MC K0alisy0nları”…

tü!’

MC’ler… WC’ler…

Yine koalisyonlar…

Otel-motel vaziyetleri…

12 Eylül…

Özal…

Demirel-İnönü ve sonrası “teferrııat”…

Daha sonra 28 Şubat…

* i’ !F

Koalisyonların tarihi tekerrürden ibarettir.

Aptallar tarihten ders alsalardı, tarih
de tekerrür etmekten vazgeçerdi.

Dostlarım, müttefiklerim yanlış seçen
koalisyon ortaklanndan çok çektik…

Ya gözlerimin içine bakın, ya kronolo

` jik sırayı takip edin…

Ne dediğimi çok iyi anlarsınız…

NOT DEFTERİ

TANSU CİLLER (Mevcut ruh haline doğru teşhis koyacak müdavi
hekim bulamadığı icin)
ÜZER CİLLER (Şu anda, aılenin bütün malvarlığını üzerine geçirip, Amerika’da bulundugu için

BERK CİLLER/ MERT ÇİLLER (En kötü ihtimalle

olup, yesil karttan istifade edecekleri için) IJ

SUNA PELİSTER (Edilecek ağzın popoya yakın oldugunu bilmeyip, çiftlik kahyalıgı yaptığı için) ..

NECMETlİN ERBAKAN (Cillerden kalma ort

sine kaç para kaldıgının, kat; para harcandıgıııııı hesabını veremeyeceği için) ……….. ..

HASAN DENİZKURDU / HALUK M

(Milletvekillikleri düştükten sonra, New Hampshirea sayunacak
lan veya sııyunmayacaklaıı için) ……………………. ..ll
MESUTDENİZECOCİNTONİK (“Kaıavanaya talim Koalisyonu” sılatı
kendilerine yakıştırıldığı için
SÜLEYMAN DEMİREL (Dünün dun, bugunıin bugun olduğunu bilerek, şeriatçı koalisyonlara karşı aklında tavır koyduğu için) …….. ..U
AHMET KENAN EVREN I HASAN EKİNCİ / GÜRCAN IJAGDAS
HALİT DAĞLI / RECEP TAYYİP ERDOĞAN (“Ne kadar ilginç beraberlik ama?” sorusunu sıırdurttukları için)

OILMMJIİ HANIM&

TA N S U C İ L L E R
(SABIK BAŞBAKAN)

Yine başbakan olabilirsin belki… Namık Kemal’in
ölümsüz özdeyişiyle, “Hayal kuran yemeğimi yesin!”

Hâlâ oynanan oyunun farkında değilsin…

Asker seni sevmiyor. Gönüllü kuruluşlar ısivil toplum
örgütleri) seni sevmiyor. Bağımsız yargı seni sevmiyor.
Muhalefet seni sevmiyor.

DYP’lilerin bazıları da sevmiyor. 79 vilayette bütün
grubunu liste başı yapsan, hiçbiri seçilemeyecek… Ya barajın altında kalırsın. koskoca DYP meclise giremez… Ya
baraj kılı kılına aşılır, CHP’nin 49’u ancak bulunur.

o o o

Seni kimin, kimlerin profesör yaptığını biliyoruz…

İsimleri lâzım değil… ‘

Seni kimin başbakan yaptığım biliyoruz…

İsmi lâzım… Süleyman Demirel…

Tam adamımn damarına basıyorsun…

Beş ay önce, “Cumhurbaşkanlığı sürem gündeme getiıirim haaa!” dediydin, “Çık dışarı! Dua et, kadınsın, yoksa
seni camdan dışarı atardım!” tepkisini aldıydın…

Yine yaptın aynı şeyi… Aynı tepkiyi gördün…

“Çık dışarı!”

‘ o o o

Kiminle dans ettiğini öğreneceksin…

Burası Türkiye, burası “siyaset

Boğaziçinin mezuniyet balosu değil… 12 Eylül YÖK’ünün üniversiteleri değil… 12 Eylül’ün banka-barıker pazarları değil… Askerler de eski askerler değil…

Değişmeyen tek şey kaldı. “Baba”…

Nankörlükten hoşlanmaz, nankörlüğü unutmaz, deve
kini güder, vakti geldiğinde teper…

Asıl babayı görmezsin inşallah…

Termo 27/ 1997

T E S T
i HİÇ KİMSE TUTARLI
l OLMAYA MECBUR DEĞİL!

Rahmetli Atatürk’ün ölümsüz
gayrı sahih özdeyişiyle, “Ben partinin, istihbarat örgütlerinin, milletvekillerinin ahlaksız, tutarsız, zeki,
çalışkan, kıvrak ve oynak olanını
severim…”

Uzun bir “altı aylık sıcak savaş
ve operasyon dönemi”

Yukarıdaki “Atatürkçü-Kemalist” gıhşten sonra, aşağıdaki soruları tekrar-tekrar cevaplamaya çalışın…

Aptalların tarihten ders almayı
bilmedikleri için, tarihin niye tekerTür etmeye devam ettiğini anlayın…
Gelecek sene, bu vakit, aynı sorulan tekrar soracağım…

Tabii, editörlerim beni o zamana kadar kovmazlarsa…

Tabii, o zamana kadar kekolarm belli kırılmazsa…

1948 yılında ClA’mn düzenledin ği gizli rapora göre, Kürtlere
hangi sıfatlar yakıştırılmıştı?

a. Sarı saçlı, mavi
gözlü

Il. Abdülhamit’in başağrısı
Kürt sorunuydu. ABD büyükelçisinden aldığı akılla ne yaptı?
a. Okul açtı
b. Kürtçe Radyo-TV’ye izin verdi
c. Hamidiye taburlaruiı kurdu
d. Şefkat gösterdi
Amerikan-‘Pürk silah ticaretinde, en çok silah alan (yüzde 83)
padişah II. Abdülhamit oldu.
lere karşı kullanılmak üzere
“numûnelik” ne istedi?
a. Springlield tüfeği
b. Kızıldereli silahları
e. Eckford denizaltısı
d. Colt 45
7 “Devletçilik” bizde 1932 yılında
başladı. Ilk başladığı yerlerden
biri de Diyarbakırdı. Devlet orada
ne tesisi kurdu?
a. Genelev
b. Rakı
e. Tekstil

d.B0ru

Diyarbakır’a
a “Güneydoğu’nun
Paris’i” denir. Sanayi ağırlıklıdır. Bilin

b. Taşkafah bakalım, nüfusun
c. Suskun. vurdum- yüzde kaçı sanayiduymaz den ekmek yiyor?
d. Aptal görünüşlü a. 75
e. Hepsi b. 51
20 Aralık 1920’- l c. 30
de, Paris’te, ‘ ` d. 2.8

Kürtler’in çağrısıyla kurultay toplandı, Osmanlı’ya karşı “ortak eylem platformu” oluşturuldu. Kimler
katıldı?
a. Kürtler
b. Ermeniler
c. Rumlar
d. Hepsi
CHP’nin 1920 kurultayında,
“Kürt” tarifi yapıldı. Nasıl?
a. Yüksek ırktan
b. ‘l`ı’irk’ün mazlumu
c. Bağımsız karakterli
d. Hepsi
n Şeyh Sait isyanı başardı olsaydı, Seyit Abdülkadir Kürt Emiri olacaktı. Bu plan nerede yapıldı?
a. İstanbul Şişli
b. Dede Sokağı
c. Zafer Apt. Daire 8
d. Hepsi

CEVAPLAR

Teııpo27/1997

`P HH ‘J HYP 19 ‘ll *L ‘İl ‘9 “l *E `P ‘l’ ‘P lfî ‘P İZ “l ll

“Yerinde infaz” yeni değildir.
Şark İstiklal Mahkemesi Şeyh
Sait İsyanı sonrasında 46 kişiyi
idam ettirdi, ama, yerinde infazların merkezi Diyarbakır Lice’ydi.
Orada kim doğdu?
a. Süleyman Demirel
b. Tansu Çiller
c. Hikmet Çetin
d. Ferit Melen
Kadınların okur-yazarlığı
bizde azdır, yüzde 45’i bulmaz… Ahmet Kenan Evren okumaz-yazmazhğı “okuma-yazma seferberliği” sayesinde sıfıra indirdiğini iddia etmişti. GAP bölgesinde
okuma-yazma bilmeyen kadınların
oranı kaçta kaç?
a. Yüzde 14
b. Yüzde 33
c. Yüzde 49
d. Yüzde 72

BİR isim BİR İŞLEM

(Haftalık Mııııımııı Anıurııılırııııı)

HASAN PARLAK
EN HAS PARLAK

v ;gt -‘ , ,n
; ‘fi-tl’ ‘

KURTHAN FİŞ,

FIKRA

Fırat-Dicle hattının doğusunda ›
cavüze uğrayan turist kadınların ı v
malarına, sızlanmalanna aldırma

(“L” Joker) Hepsi hayatlarından memnun…
HAC; F|L|z Aklıma bi!’ fıkra geldi.
“cici” HAFız Motosikletle doğuya gitmiş ga ‘
(”c^’ Joker) avrat… Mıcıra girmiş, şarampole n;
HÜSEYİN Am ınüş… Reşo oradan çıkarmış… -ıa
.HI ESKİ ÜpyAN halletmış, sonra özel tımler tar ı «ı
(“K” Joker) yakalanmış…
[SMAİL YıLMAZ Reş0’nun özel tim sorgıısunun ı
FAMİLYASI ZALIM tutanağıdlr-A _ _ ı
(‘*AF” Joker) “Velespıt tepetaklak düşmıştıı’, ›
OSMAN Kluç kura… Avradın tumanı (donu) ;ı
KILÇIK MASON my; u
(“K” Joker) “HF kêğko! _ p __
ALI OĞUZ “gıtmışeırn, çıkarmışemdır…
ZALİM oGuı. “ e hal? _ ş_ y_ ,,
(İMLH Joker) “gturımşeımdır ustune…
NECDET TEKİN A, ° bab” . .
DİNCİ TENEKE ı ‘Altıma çekmışemdır, basm ı.
(“İ” Joker) dujtN _ l 9″
HAYDAR OYMAK “Me” în’ 1 . . G
OH, DAR MANYAK °l°r “ “e “pm” a°.°’.`““ ‘
(ilNıl Joker) nı sığmıyr kıçıma… Velespıtın o

ATİLLA MUTMAN
TAMAMEN LÂUBALl
(“ABB” Joker)
FETHİ ACAR
ÂHİR FECAAT
(“A” Joker)

F l S I I. T l ***ın GEÇ OLDU, AMA, ERBAKAN DA _
ORTULU ODENEKTEN HUYLANMAYA BAŞ ^_

“Örtülü” ödenekten para nasıl harcanır?

Kime, ne için, ne kadar para
verilir?

Sorsanız da öğrenemezsiniz… Devlet sımdır.

O bütçe ne kadar?

Onu da bilen yok…

Bilen olsa bile, söyleyen
yok…

“Devlet

*t*

Size minik bir fısıltım var.

Hem devletin, hem RP’nin
mutemet muhasebecileri, 355
günlük Erbakan hükümeti döneminde, örtülü ödenekten kaç
para harcandığım tesbit etmişler… Kalem kalem…

Açıklayacaklarmışş.

Çiller döneminin hesapları
da önlerinde…

Onu da açıklayacaklarmış…

Kaç vakte kadar?

İki ihtimal var. RP üst yönetiminde tartışılıyor.

1. Çiller başbakan olur,
DYP-RP koalisyonu tekrar ku
tam geliiy…”

HAFTANIN HİKMETİ

“Seçimi kazandık diye, en
akıllı biz mi olduk?”

(Stephen Vincent Benet, 193;

rulursa, ilk genel seçimin ı v”
ganda gezileri başladığı ›
man…
2. Çiller küçük ayak o ‘
rına başlayıp RP’yi satışa ;ı
meye kalkışırsa (netekim, v’
leniyor), hemencecik…
iii
Çillerin eli kolu bağ] ı ı
Örtülü ödenek kepaze t’
altında kalacak birileri var.
Açıklayacak da üç kişi ı
Süleyman Demirel… e
mettin Erbakan… Mesut.
maz…
Çil1er’in şimdiki ye ı›
mak istemezdim.
Tophane argosunda, ~
“gulâmperver Sarması” d ıı’