Mayıs: Bineriz bir alamete devamlı gideriz kıyamete
E
is’
?DUMAN OLAN YERDl-IMĞAL
. YORUM
l MAYIS: BİNERİZ BİR ALÂMETE
DEVAMLI GİDERİZ KIYAMETE
Adnan Menderes’in cinleri iyice tepesindeydi. 24 Kasım 1958’de, Lüleburgaz’da, CHP’yle Hürriyet Partisi’nin “güçbirli çabalarına karşı esti, gürledi.
“Onların güçbirliği adı altında giriştikleri faaliyetin maksadı, bir ehli salip ile
karşırmza dikilmektir…”
Asıl sertleşen “komitacı” kökenli Cumhurbaşkanı Celal Bayar’dı. 29 Kasım
1958’de Çorlu’da kükredi.
“Kıskançlar, dış yardımı istemeyenler,
milli irade karşısında karınca gibi
ezileceklerdir…”
Her söylemin elbette tamamlayıcı bir eyleminin olması gerekir.
Oldu da… Vatan Cephesi…
Devlet destekli
Vatan Cephesi Ocakları, muhalefet destekli Güçbirliği Ocakları’nın karşısına dikildi.
Ufukta iç savaş görünmüştü.
***k
Derken, meşhur Londra uçak kazası
oldu.
Kıbrıs sorununu çözüme bağlayacak
Londra Antlaşması’nı imzalamak için
uçağa bindi Menderes…
17 Şubat 1959’da, Londra’nın 25 mil
güneyinde, sis yüzünden yolunu kaybedip
yere saplandı uçak…
Pilotlar, hostesler, Basın-Yayın ve Turizm Bakam Server Somuncuoğlu, Eskişelıir Milletvekili Kemal Zeytinoğlu ölen 16
kişi arasındaydı.
Menderes hafif yaralarla kazayı atlatmişti.
Kıbrıs`la ilgili Londra Antlaşması’nı
19 Şubat 1959’da klirıikte imzaladı. Kısa
bir süre sonra da, 27 Şubat’ta, sağ salim
olarak ‘l`ürkiye’ye döndü.
Gerisini Pr0f.Dr. Cem Er0ğul’un “De
i ‘ mokrat Parti” kitabından okuyalım.
“Başbakanın uğradığı kaza memlekette olağanüstü heyecan yaratmıştı. Yeşilköye geldiğinde kendisine muazzam tezahürat yapıldı. Bütün memlekette yüzlerce
kurban kesildi. Menderes hemen Eyüp
Sultan’a giderek on kurban kestirdi. Bu
kurtuluşunu ilahi bir korumaya bağlamıştı. Bundan sonra gnıp toplantılarında
180
e»
dahi, ‘Allah’ın sevdiği insan’ olduğunu gururla beyan edecekti. Ankara’ya gelince,
muazzam bir şekilde karşılandı. İnönü de
karşılayanlar arasındaydı, başbakana hararetle ‘geçmiş olsun’ dedi. 28 Şubat
1959’da el sıkıştılar. Bu onların son tokalaşmalan oldu…”
t**
İktidarla muhalefetin, hükümetle ordunun balayıları kısa sürdü.
Sinir savaşı tırmanmaya başladı.
Savaşın sıcağıyla soğuğu arasında kılpayı vardır.
Menderes’in Eskişehir’e
gideceği tuttu. 25 Mayıs
1960 günü Eskişehir Havaalanı’na indi. Kendisi; ni karşılamaya gelen
subaylar saygı duruşuna geçtiler.
, – Menderes tam
önlerine geldi, “Geriye dönl” emri duyuldu.
Bütün subaylar, çift saf
hâlinde, başbakana arkalarını döndüler.
Menderes arabasına atlayıp kent mer
kezine geldi.
fırladı.
Konuşamadı.
Meçhul eller hoparlörün tellerini kesmişti.
Eskişehir’e gelişinin ertesi günü, Eskişehir Ticaret Odası, şeker fabrikasmda,
Menderes’e akşam yemeği yedirecekti.
Menderes’in başbakan olarak katıldığı
son toplantı bu oldu.
On yıllık icraati boyunca söylediklerini tekrarladı.
“Kara cüppeliler cahildir…”
“Ben bu orduyu yedek zabitlerle yönetirim…”
“Odunu bile mebus seçtiririm…”
O gecenin sabahında, bir seher vakti,
kendisini uyandıran özel kalem müdürünün ağzından ihtilalin başladığını öğrendi.
i**
Mayıs ayımn bitmesini istiyorum…
Her ne hikmetse, mart kedilerin dama
çıktığı, mayıs uzlaşmazlıkların tırmandığı
aydır. Uzlaşmazlıkların koptuğu aydır.
Bitsin, ben de rahat edeyim…
sıııııcı ııııcııııı
ııııı nrıırııı
TANSU ÇİLLER (“Merkez sağı aynı çete altında toplayasağızl” *
derken. dili sürçmeyip, “Merd-i kıpli şeuaat arz ederken sirkatin
söylermisl” sözünü bir kere daha hatırlattığı için) ………………….. ..U
NURHAN TEKİNEL (“Sabretlik ve patladık!” derken, “Dikkat et,
elinde patlamasınl” dedirttiği için)
AYDIN MENDERES …………………. ..
lllERAL AKŞENER (Elını opmekte ısrar ettigı enişte” yüzünden
enkaz altında bir tek kendisinin kalacağını idrak edemediği için).ll g
HASAN EKİNCİ (Kütahyadaki 14 Mayıs “Yeter, Söz Milletindirl” İ
milinğini komediye çevirip “Yeter, Söz İlletindirl” esprisini kendi
parti örgütüne yaptırdığı için) ………………………………… ..tl
MEHMET ALTINSOY (Haydi, bazı gorgiısuzleri anladık, bunca
devlet adabı olmasına rağmen, devlet protukolunu delme mecburiyelini kendinde niye hissettiğini kimse ve hatta kendisi anlayamadığı için) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..U
HÜSEYİN VUHAN lH’ iyel binasını basmadan e, devlet 5
hasianesinden “akıl hastası” raporu alacak kadar akli dengesi zi- İ
yadesiyle yerinde olduğu için) …………………………………. .. RAPOHLU
İBRAHİM HALİL ÇELİK (“Deveye ı:ilve yap de ,ler, dokuz dük- V
kan devirmis!” özdeyisinin son örneğini aklınca verdiği için) …… ..ll
ALİ ŞEN (Ortaya bir “Ünal transferi” atarak, Rüştühün Fenerbahçede becereme rğütlenmeyi tam lamaya çalıştığı
.YURT oışı BURSLU `
OLMADI SAYIN DAHİL…
TANSU ÇİLLER
(? ?????????)
Eskişehirli’lere seslenecekti. Kürsüye
Tansu Çiller’in Kütahya mitingi, tıpkı Sultanahmetteki gibi, bom
boştu.
Aırıa, coştukça coştu, kültür patlattı, düşman çatladı.
“Hemen her hatta hükümetin sonuna ilişkin kehanetlerde bulu
nacak kafandealar çıkıyor. Ama, buna rağmen hükümet yürüyor…”
DYP’nin en az ve en çok okumuşlan birbirlerine bakıştılar.
“Katandea” kim?
Bizi aradılar, sordular. Bulamadık…
Sonunda keşiettik.
Almanca’da “essei” diye bir şey vardır. “Çift S”, bizim bildiğimiz
“i” gibi yazılır.
“Kassand” tamam… “Ea” neyin nesi?
Allah’ın cahili, “r” harfini “e” diye okumuş olabilir.
Oldu mu sana “Kassandra”?
Peki, 0 kim?
i i’ ‘k
Yunan mitolojisinde, Tr0ya’nın son kralı Priam0s’la karısı Heka
be’nin kızı… Kassandra’ya aşık olan Tanrı Apollon, arzularına uyduğu
takdirde ona kehanet yeteneği kazandıracağına söz verir. Kassandra
öneriyi kabul ederek kehanet gücüne kavusur, ama Apollon’a yaklaşmayı reddeder. Bunun üzerine Apollon, Kassandra’nın kehanetlerine kimsenin inanmamasını sağlayarak öcünü alır. Tr0ya’nın alınmasından sonraki ganimel paylaşımında Kassandra, Agamemn0n’a düşer ve daha sonra onunla birlikte öldürülür. Eski Yunan’da Apollon’un yanı sıra, Aleksandra adıyla Kassandra’ya da tapınılmıştır.
Almanca’dan Fransızca’ya geçelim… “Ouelle alâka?”
Türkçe’ye dönelim… “Uysa da, uymasa da ….. ..”
Termo 21/1997
r E s r -w-d
__ T
DEMOKRAT PARTİ’NİN NE KADAR ÇOK *
SEVENİ, NE KADAR DEVAMI VARMIŞ! i
Şaşmnamak elde değil…
Herkes Demokrat Parti ‘nin devamı…
Şaşırmamak büsbütün elde değil…
Herkes “Atatürkçü
Şaşırmak ördeklere malısustur, şaşkın ördek kıçtan dalar.
Çillerin Kütahya mitingini izleyip
nostaljik takılıyor-um…
DP 1947’de yapılan Birinci Kong
resi’ne sunulan Ana Davalar Komisyonu Raporunda, “demokrasi gerçekleşmezse DP’nin meclisten çekilip
mücadelesini sine-i millete götürecegi” yazılıydı. Bu raporun siyasal tarihimizdeki adı nedir?
a. Milli Husûmet Andı
b. 12 Temmuz Beyarmamesi,
c. Dörtlü Takrir,
d. Hürriyet Misakı
g “Size iktidarı devretmıâer,
ordu darbe yapar!”
laflarını devamlı işiterek
14 Mayıs 1950 seçimlerini
kazanan DP, 8-9 Haziran
1950 gecesiyle ilgili olarak “ihtilal ihbarı” alınca, aralarında Genelkurmay Baş- ..
kanı Abdurrahman Nazif P
Paşa’nın da bulunduğu 15 generali
kaç albayla birlikte emekli etti?
a. 25 b. 50 c. 100 d. 150
DP, vatandaşların seçimlerde Bö- ı
lükbaşı’nın partisi Cumhuriyetçi
Millet Partisi’ne oy verdiği için, Kırşehir ilçe yapıldı. Hemen arkasından,
İsmet Paşa’lı CHP’ye oy verdiği için,
Malatya ikiye bölündü. Malatyadan
hangi il doğdu?
a. Silopi
b. Elazığ
c. Kahramanmaraş
d. Adıyaman
DP’nin ilk ciddi falsolarından biri,
6-7 Eylül 1955 olaylarıydı. Biraz
ondan, biraz partinin gidişinden tedirgin olan 19 milletvekili DP’den istifa
etti. Doksanlı yılların Türkiye’sinde
hâlâ gerçekleşmeyen istekleri neydi?
a. Üniversite özerkliği
b. Özerk TRT
c. Hakim teminatı
d. Basına ısbat hakkı
CEVAPLAR
Tema 21 / 1997
l
l
1
1958 yılına gelindiğinde, gölgesinden ve askeri müdahaleden
iyice korkar hale gelmişti DP… O yılın 16 Ocak günü, “hükümete karşı
komple kurdukları” gerekçesiyle 9 subay tutuklandı, davaları 6 ay sürdü.
Sonunda, yalnızca Samet Kuşçu
mahkum oldu. Niye?
a. Hükümete hakaret ettiği için
b. Silahlı ayaklanma propagandası
yaptığı için
c. Evinde ruhsatsız silah bulunduğu
için
d. Asılsız ihbarda bulunduğu için
1960 yılına gelindiğinde, ama
haklı, ama haksız olarak, DP’de
bir “CHP-Paşa fobisi” başlamıştı.
CHP’nin seçimsiz iktidar olmak için
/ teşkilatlandığı, isyan hazırladığı, silahlandığı iddialarını soruştur-aıak ve “gerekeni yapmak” için,
Ahmet Hamdi Sancar’ın başkanlığında bir meclis komisyonu oluşturuldu. Adı
neydi?
a. Milli Husûmet
“Komisyonu
b. Tahkikat Komisyonu
c. Kontgerilla
d. Bütçe-Plan Komisyonu
İhtilal haberini, sabahın köründe, serhat türkülerinden almaya
alıştık artık… 27 Mayıs’ın haberini
hangi halk türküsünden almıştık?
a. Siliûıenin yoğurdu
b. Drama mapusu 71
c. Kendim ettim kendim buldum
d. Doktor civanım
Milli Birlik Komitesinde yapı
lan ve 22 kişinin katıldığı oylamada, 9 üyenin idamlar aleyhine, 13
üyenin lehine oy kullanmaları önemliydi. İdamların faturası, MBK’nın
“ilerici-solcu kanadfna çıkartıldı,
hepsine bühtan edildi. Aşağıdaki
MBK üyelerinden hangisi idamları
savundu?
a. Suphi Karaman
b. Sami Küçük
c. Suphi Gürsoytrak
d. Mehmet Özgüneş
rwtunorwrorwrwru
KURTHAN FİŞEK
BİR İSİM BİR İŞLEM F I KB A
(HallaIık Milletvekili Anauramlarınız) Reşo seçimde tavır koymaya ka_
A.YASİN HATİPOĞLll m, vermişti_
OHAA! UYSAL Pm” Yüksek Seçim Kurulu’na telefon
ŞEVKH “M” etti, seçmen yaşının kaç olduğunu
YAVŞAK TEZEK sordu.,
<"v“ Joker) ç& AYVAZ GÖKDEMİR .. T.. . . . VAY! ÖZDE KOMİK MAGANDA! Yureglîle S** Serpllmlştl ("KQMANDO" Joker) Partilerle pazarlığa başladı. YAŞAR OKUVAN ı “Helesen babo, sandık başına geOV VAKAN UŞAK lıyrem... Benle gacom dışında 6 kelFEHİM ADAK lem vardır. Kaç para verıysenız?" EH! KADDAFİ Nabzını yokladığı ilk parti lideri, ("D" Joker) Reşdnun nikah şahidiydi. BÜLENT AKARCALİ "Ulan inek!" dedi, “Evleneli 6 yıl TURBANLİ ALÇAK Oldu_ Hangi 6 Oy?" İSMET SEZGİN Reşo aritmetiği iyi bilir. 'STESEN 911W “ı + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 = 21... TaFET" Joker) mam midir babo?" KOKSAL TOPTAN ooYlpL/*STİKT/*NK HAFTANIN HİKMETİ ("İ" Joker) H. ABDULLAH GÜL İnsanların suraHurı BALCI-I-İŞİ HAYDUT akıllurındcın daha çubuk ("ıvı sır Joker) değisirmn NECMİ HOŞVER - ' EN HOŞ VERİM (Vollaıre, 1750) FlSlLTl----w ÖZEL DEDEKTİE KALMADI, FAHRİ TRAFIK KOMISERI VERELIM Türkiye'ye özel dedektif getirmeye çalışan bazı aklıevveller vardı. Orhan Ergüder gibi... “Özel dedektif" nedir? Yarı-polis yetkisi kullanan itkopuğun biridir. İnsanın, yurttaşın güvenliğini devletin resmi polisi sağ fık kurallarını ihlal edenlerin plaka numaralarını yayınlamakla geçiyor. Üstelik, fazla dert de yok... Görevlerinin zaman ve yeri sınırsız olacak... Müfettişler araç sürücüleriyle muhatap olmayacak, belge ve evrak kontrolü yapamayacak... Ülke lar bizde... nin her yerinde “görev" yapaBir de “özel dedektif ' çı- cak... karmaya çahştılar. Ne görevi? Mayk Hammer gibi... “Sayın Muhbir Vatandaş" Yemez... Yedirmezler... görevi... *y* 12 Martin Başa döndük. hemen sonYeni trafik yasasıyla gün- rasına geri deme gelen, "Fahri Trafik dönebilfettişliği" yönetmeliği onaylan- mek için dı. İçişleri Bakanlığı'nın bu kaResmi Gazete'de yayınlanan dar uğyönetmeliğine göre, fahri tra- raşmaya fik müfettişleri kural ihlalleri- değer nıi ne ilişkin tutanağı düzenledik- be kardeten sonra, en yakın trafik biri- şim! mine bildirecekler... Başmüfettiş de Hıncal olur... Ömrünün yüzde doksanı yazı yazmakla, yüzde onu tra sevgili 161