Erkek Gibi Kadın Allah’ıma! (Ama, İktisat biliyor mu, ayrı mesele)
KURTHAN FİŞEK
Tansu Çiller konusunda siyasi ve iktisadi kamuoyu ikiye bölündü.
Yanız Gökmen arkadaşımızın siyasi literatürümüze kazandırdığı benzetmeyle, “sanşın
güzel kadın” sayılır kendisi… Satır aralannı
okuyun, cinsel çağrışımlan bir kenara bırakın,
Çillerizmin en acımasız eleştirilerini orada bulursunuz…
Apoletli-ispoletli grup daha sıcak bakıyor
başanamıza… Onlara sorarsanız, kırk erkeği
fulanmn kıvrımından çıkanr. Tak diye söyler,
şraaakkk diye yaparlar.
Tansu Çiller’in terör problemini çözeceği
anlaşıldı.
Kan görmekten korkmayan, kan dökülme- V
sinden korkmaz…
Gelelim, işin “ekonomik” yönüne…
c o o
Dilimde tüy bitti, Çiller’in ekonomi konusunda 456 sayfalık kitabı var. Birkaç da monografısi…
Kitabının konusu “iller arası rrıillî gelir dağ1lıım”…
Güngör Mengi, Çetin Altan ve Fehmi Koru
“başbakanımızın kitabını arıyoruz, bulamıyoruz” diyorlar.
Zoruma gidiyor.
Ya onun kitabını okumuyorlar, ya benim
köşe yazılanmı…
“Kitabı var nu?” ne söz?
Kitabın eleştirisi bile var. 1982 yılında, Çiller henüz körpe bir doçentken, onun başbakan
olmasından sonra Merkez Bankası Başkan
Yardımcılığı’ndan istifa eden Prof. Dr. Hasan
Ersel yazmış…
“Seçtiği konu iyi, ama, konuyu da bilmiyor,
metodolojiyi de… Sapla samanı karıştırmış…
Bu kadar ciddî bir konu bu kadar kötü işlenemezdi…” ‘
c c c
Olabilir. Herkesin görüşü, yorumu, yargısı
kendisine…
O faslı geçelim.
Ben iktisattan anlamam, anlamadığımı
hep söylemişimdir. Ama, bir sürü iktisatçı dostum var. Dara düştüğümde, kim iktisattan anlıyor, kim anlamıyor, kime takılalım, kimi sallayalım, hep onlara danışırım…
Tüyoyu aldım sonunda…
SORU- Doktorla iktisatçı arasında ne fark
var?
CEVAP- Doktor insanları birer birer, iktisatçılar tek bir operasyonla binlerce öldürür.
SORU- İktisatçının görünüşü sizce önemli
nıi?
CEVAP- Çok önemli… İktisatçı gibi görünmek, iktisatçı gibi düşünmekten daha zordur.
Ekonomi biliminin kurucu babalarından Malthus`un dediği gibi, “İnsanlara damşmadan insanlar hakkında karar alan tek bilim dalı eko
r_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ . _ _ . _ _ _ _ _ _ – . _ _ _ – – _ – – – _ – _ – – – – – _ – –1
OLMADI SSAYINNU..
BİR isim BİR İŞLEM
TANSU ÇİLLER ELLERI SUNTA
(‘E’J0ker)
MEHMET GÖLHAN
AHH! GİTME. ÖLME
(‘I’Jakeı)
RIFAT SERDAROĞLU
SERT. AFRALI, DOĞRU
ALİ İBRAHİM TUTU
uuı ILMI TAHRIBAT
Maşaallah,
TANSU CILLER
nettin? Hangi akademik mük- ,
ekonomik reformlarını, eski tesebatınla, Mesut beyin 4 aytecrübelerine dayanarak, ya
CİLA, ya İMF, ya AT, ya MİT, oldun? Hangi müktesebatınla,
ya-GİT, ya GATT, _ _
ya BİLMEMNE bil- “
gisayarlarından çı
Türkiye’nin
lık hükümetinin programcısı
parabankın başına
geçtin? Wharton
College kaç yazar?
MUSTAFA KÜLTÜR/i MÜSLUK karıyorlar. Gittin, bıraktın on. . Olan Bülent ları, tedrisat devam
Gültekiıfe oldu. İs- ediyor. Ama, sana
(‘K[N’Jgkg() tıfa ettı. Telefonla ihtiyaçları var.
YEKTA GÜNGÖR ÖZDEN üç kere aradın, çık- Amerikan ekoENUNDEGİSZUPEKYABGIÇ madı. nomisi mâlûm, seBumýißğğfum Ana bir, bacı ikiyle ekono- – nin yetiştirmelerinin ona katanıi yönetilmez… cakları büsbütün mâlûm…
wNARĞIâIßğURUNDA Aslında, Bülent Gültekin`e Sevgili başbakanım… Pra
l
İ
l
l
l
l
I
I
l
|
l
I
l
I
l
I
l
I
I
I
I
(‘R’Jokeı) l
l
l
l
l
I
I
I
l
I
I
I
l
I
I
I
I
HALlS KOMİLİ ILMIIGJ wxso
BUTROS GALİ GUTLU KJRSA
(‘U’JokeI)
TEIPOIAA
kızıyorum. Hangi akademik
müktesebatınla, KOI’yi (“koy- ekonominin teorisini, döndü: yiiy” okunur) o kadar sene yö- ğünde (dönersen) kim dinler?
L . _ _ _ _ _ _ _ _ . _ . _ _ . _ _ _ . _ . _ _ _ . _ _ _ _ _ _ _ _ . . . . _ _ _ _ _ _ .
tiğini bu kadar zaman yaptığın
l
l
l
l
ı
I
l
I
I
l
l
l
I
l
l
l
l
l
I
l
l
l
I
l
I
l
I
l
I
I
I
I
I
I
l
I
I
|
|
I
I
I
I
l
.l
4.› E_IIK_EI( GIBI KADIN ALLAWIMA!
(AMA, IKTISAT BILIYOR MU. AYRI MESELE)
nomidir. Sözün kısası, karanlık ve karamsar
bir bilimdir…”
SORU- Yani?
(EVAP- Yanisi şu… İyi iktisatçının devami:
gülmesi. kuaforlü-tıraşlı olması, giyim-kuşam
na dikkat etmesi, gözlerinin içindeki hain pır:
tıların görülmeıııesi için, ellerini, kollarını, ba›
caklarını devamlı kullanıp dikkatleri caydırması gerekir. Meselâ, monetarist ekonominin
kurucu babası Milton Friedman berber dazlağıydı. Kabak kafalı biri dikkat çeker. Kafasının
içindekilere vaıincaya kadar, iş işten geçer.
SORU- Giyim-kuşamla. kuaförle iktisarçı
olunmuyor herhalde… Konuşmak da lazım..
Ne tavsıye edersiniz?
CEVAP- Iktisatçı gibi konuşurken yabancı
dilde terimlerin, özellikle de İngilizce terimlerin kullanılması çok yararlıdır. “Feasibility”,
“cost-benefıt” ve “productivity” gibi yanlış teleffuza çok yatkın kavramlar yerine, bazı kelimelerin baş harflerinden oluşturulan, okunmaları
ve akılda tutulmaları kolay ci-enpi (GNP), ci-dipi (GDP), ay-em-ef (IMF), em-bir (M1) ve em-üç
(M3) gibi kavramları tercih ederseniz işiniz kolaylaşır.
SORU- Bu dediğiniz kolay… Herkes taklit
yapar. Sahicisiııi sahtesinden nasıl a yınrsınız?
CEVAP- Yukarıda sıraladığimız baş harfleriyle kısaltılmış terimlerden son ikisi (M1 ve
M3), herkesin çok fazla bilmediği “para arzı”
kavramlarıdır. Bu kavramları Türkçe yazılışla
rıyla okuyup, iktisatçılığa özenen adama döne-
bilir, “Me-bir ve Me-üç hakkında ne düşünüyorsunuz üstadım?” diye damdan düşer gibi sorabilirsiniz. Sizin gibi uyanık davranıp bu yazımızı daha önceden okumamışsa, büyük olasılıkla, “Vallahi, trafiği dün çok sıkışıktı. Ben her
zaman E5 karayolunu tercih etmişimdir” diyecektir. O zaman basarsımz kahkahayı…
FIKRA
Karısını öldürmekle suçlanan Hüsoya
hakim sordu: “Birinci karın zehirli mantardan öldü. İkinci karın zehirli mantar
yemekten öldü. Üçüncü karın uçurumdan
aşağıya düştü. Doğru mu?
“file babo…”
“Uçüncü karın da uçurumdan aşağıya
düştü. Doğru mu?”
“He babo…”
“Biraz fazla tesadüf olmuyor mu?”
“Olmiyr babo… Üçüncü avrat “mantar
semıiyrem” diye tutturmuştur…”
“Sendikacılık, sosyalizm değil,
proletaryanın kapitalizmidir…”
(George Bcrımrd Shaw, 1949)
duman olan yerde…
m: oııcııı
Bülent Gültekin istifa etti,
nıenıleket panikledi.
Bülent Gültekin kim?Merkez
Bankası Başkanı… Yani paramızın babası…
Para babası ne yapar? Paramız
ba ba yı _ıedigğinde istifa eder,
“Ne benim değerimi anladılar,
ne kapı gibi pararrıızın değerini… “deyip arazi olur.
Peki. 0 gittikten sonra, menıleketin (ve paranıızın) hali nice
olur?
Şiındiye kadar ne olduysa, aynısı olur. Hiiçççç…
SORU l. biilyonları ilk telaffuz eden Menderesti. Trilyonları
telaffuz etmeyi Demirel’den öğrendik. Türkiyenin milli geliri
“trilyon” sınııım ne zaman aştı?
a. 22 Şubat 1962
b. 21 Mayis 1963
c. 1978
d. 12 Eylül 1980
SORU 2. Süleyman Bey’in
güzel bir lafı vardır: “Bir kere çıkan inmez…” Fiyatlar için söylemiştir bunu… Türkiye’nin iktisat
tarihinde, fiyatlar en son ne zaman düştü?
a. 14 Mayis 1950
b. 27Mayıs 1960
c. 12 Mart 1971
d. 12 Eylül 1980
SORU 3. Bizim para (TL)
Başımıza geldi. .
24 Ocak kararlarını Demirel hiç sevmedi.
Sevmedi, çünkü, ucun-ucun
kendisine dokunacağını, değeceğini biliyordu. Alttan aldı.
24 Ocak kararlarına gerekçe lazımdı. 1989 yılının Kasım
ayında kurulan hükümetin
programında ipuçları, işaretleri vardı.
O Memleket geçim derdine
düşmüştür.
O Memleket gelecek endişesine düşmüştür.
O Kalkınma hızı sıfııın altına innıiştir.
O Yağ, akaryakıt, kömür, ilaç ve ampûl
yoktur. Daha vahimi, kahve yoktur, kuyruk
vardır.
24 Ocak kararları alındı. Sonradan cumbaba olan 0 zamanın başbabası açıkladı.
O Dünya bankası uzmanlarına göre, dış
leş
b.
uzun zaman dolarlarlbaşabaş git- .
ti. Sonra tepetaklak düştü. Uç ek- ‘
mek fiyatına bir ekmeği ne zaman alır olduk?
a. 14 Mayıs 1950
b. 12 Mart 1971
c. 24 Ocak 1980
d. 12 Eylül 1980
SORU 4. Bürokrasi zor değişir. Daha doğrusu, alışkanlıklar
zor değişir. Türkiye’de “kuruş”
para biriminin tedavülden kalkmasına rağmen, inat ve ısrarla,
“ısmarlama elbise standard fiyatları”nı kuruş üzerinden
(245666000 kuruş) olarak veren
kuruluşumuz hangisiydi?
a. Merkez Bankası
b. Hazine Müsteşarlığı
c. Tansu Çiller
d. Devlet Istatistik Enstitüsü
36 aydan beri
süt 2975 kuruş
Y?… ‘
l
Mâdem bu
“Zll OCAK KARARLARI” NE BULUNMAZ H
24 Ocak kararlarını hiç sevmedim. Sevme
dim, çünkü, onları uygulayabilmek için, 12
Eylül gibisinden bir “mahlûkat” gerekiyordu.
BİI ‘EKUNOMİNİN HALİ?
SORU 5. Dikili ağacı olmayan
çocuklarınıızın şu kötü ekonomik
_şartlarda rahat etmesi için, ne
yapmaları gerekir?
a. Askerliklerini tecil ettirmeleıi
b. Kuveyıe göçmen işçi olarak
gitmeleri
c. Borsada babalanndan tüyo
almaları
d. Hepsi
SORU 6. Enflasyon hızı en son
ne zaman yüzde 10`un altındaydı?
a. 1969’ b. 1971
c. 1975- ` d. 12 Eylül 1980
SORU G. Enflasyon hızını
yüzde 10’un bile altına İndireceğini Süleyınan Demirel söylemişti.
Kendisi mühendistir, rakamlarla
konuşmayı sever. En sevdiği rakam hangisi?
a. 864 b. Yüzde 75 c. 37 nıetş.
reküp d. 226 e. Hepsi
SORU 7. Memleket ekonomisi
önce askerlere (Atatürk ve İnönü), sonra mühendislere (Demirel
ve Ozal), en sonra da iktisat profesörlerine (Çiller ve Gültekin)
emanet edildi. Sizce hangileri daha başarılı oldu?
a. Atatürk-Inönü
b. Demirel-Ozal
c. Çiller-Gültekin
d. No comment!
CEVAPLAR
İ) t, 2) a, 3) c, 4) d, 5) d, 6) e, 7) ıİ.
ınızuvt. dır
İNT KUMİİSIYMIS…
borç arayan elliyi aşkın ülke arasında, “borç
bulmakta en başarılı ülke” bizimkidir.
o Dört kişilik bir ailenin mutfak masrafı l
…. … ııyçı …n …. …İ
l
l
l
f
ilk defa artmadı. 850 gramlık ‘7’
ta, yumurtanın tanesi 5 lirada,
ekmek 37 lirada, yoğurt 3000 ‘
kuruşta, kuru fasulyenin kilosu 60 lirada, soğanın başı 6 lirada kaldı.
O Allah razı olsun, ithalat
yapmasak bile 40 günlük petrol stokumuz oldu, Avrupa’nın
“petrol stokçusu ülkeleri arasına girdik.
o Dünyada tarım üretimini
artıran tek ülkeyiz…
Cahilliğimi bağışlayın, 24
Ocak kararlarını herkesin sevip saydığı, sahip
çıktığı şu günlerde iki sorum var.
kadar başarılı olundu, Kenan
Evren’e ne ihtiyaç vardı?
Mâdem Kenan Evren gelecekti, “24 Ocak”
diye diye, kafaınızı bu kadar karıştırmaya
mecbur muydunuz?
vızıcıoîııu nı
BIR ııusınsııı
Erzincan Valisi Recep Yazıcıoğlu, “‘I`ı’irki_’e’_’e 40 vilayet yeter.
Her vilayetin maliyeti 500 nıilyar
lira!” dedi. _
Kibarlığından öyle demiş… Iki
trilyondan bir kuruş eksikse nâmerdim…
Köylerin nahiye, nahiyelerin
ilçe, ilçelerin il olmasının bir sürü
faturası var. Oraya hizmet getirmenin 3 (yazıyla UÇ) katı mal müdürü, tapu müdürü, polis müdürü
maaşı vereceksin…
Peki, avantan ne olacak?
Edirne’ye 27 kilometre uzaklıktaki Lalapaşa ya bağlı köy yollarımn, 49 yıl sonra asfaltlanmaya
başlanacağı açıklandı. _
Lalapaşa kaymakamı Ömer
Ulu ilçenin 1945 yılında kurulduğunu, 0 günden bu yana 1 kilometre köy yolunun bile asfaltlanmadığım söyledi. Edirne’nin en küçük
ilçesi olan Lalapaşaya bağlı toplam 29 köy bulunduğunu bildiren
kaymakam Ulu, “200 kilometre
asfalt yapılacak yol var. Bu yıl
devlet-vatandaş işbirliğiyle 40 kilometre koy yolu yapmayı hedefliyoruz, bu amaçla 900 milyon liralık nııcır aldık. Asfalt yapmak için
halkımız da 3 milyar liraya yakın
katkı sağladı” dedi. (Edirne – lıha)
sırıııcı ııocıınııv
nor ııııırrııııır
İLHAN KESİCİ (Zeytinburnu, Kireçburnu. Alıınlr
burnu. Fatih’in burnu. Sarayburnu ve bllcıimle etnıklerın burnuyla beraber. kazansa da, kazanmasa da, İstanbul tarihine nezleli burnuyla gececeğı icınl ………. ..0
BEDRETTİN DALAN (Darulacezeyi nasıl talan
ettiğinin belgeleri bir-bir ortaya çıktığı ıçınl …. .. .O
ZÜLFÜ LİVANELİ (Sozünu bırakıp sazına takıl
dığı için) …………………………………………………….. ..O
ERTUĞRUL GÜNAY (Kaç oy alacağını kendisi
de rnerak _ediğlstanbula taşındığı için)
ALI TALİP OZDEMIR (Bakırköy/ü genelleslirmeyıp gradosuyla yetindıği için) ………………….. ..5
NECDET ÖZKAN (Kendisini basına gazlayacak
“piyar` şirketlerini bulamadığı için) …………. .. YEDl
TAYYİP ERDOĞAN (Camicemaal. sandıksee
men ilişkisini inanılmaz müessiriyette örgütlediğı
için) ……………………………………………………………. ..6
vms BEDRETTİN DALAN (Elektrik mühendisi
olmasına rağmen, kendi evinin atan sigortasına tel
bağlantıyı beceremeyip cereyana kapıldığı için) …… ..ll
KURTHAN FİŞEK (Ankara’da yaşamanın kıymetini bilmeyip. “boğaza nazır’ içki içeceklerin
belediye başkanının kim olacağını bu kadar merak ettiği
IASTEVPO