Ben bu koalisyondan pek ‘bişi’ anlamadım
pek ‘bişi’ anlamadım
EVCUT koalisyonu YılM maz-Ecevit-Cindoruk üçgeni kurdu. “Hiçbişi” anlamadım, çünkü. bütün diyalog Yılmaz-Baykal ikilisinin arasında…
Son ayımızı. onların. kamuoyu
önündeki didişmeleri, kapalı kapı- ;
lar ardındaki uzlaşmalarıyla geçirdik. ‘
Aslında beklemeliydik bunu…
Hazırlıklı olmalıydık… “Koalisyon
tecrübemiz” zengindir. engindir.
Her türlü yeniliğe açıktır.
***k
Türkiye’de ilk koalisyon hükürrıetini.
_19 Kasım 1961 günü, CHP lideri Ismet
Inönü kurdu. Birkaç zaman sonra. 22
Şubat’ta ayaklanan Talat Aydemir ve arkadaşlannın affedilmesi üzerine. koalisyon ortağı, lideri Ragıp Gümüşpala sinirlendi. Ismet Paşa da ona çok
kızdı.
30 Mayıs’ta başbakanlığı bıraktı. 31
Mayıs 1962’de koalisyon bitti.
***k
_ İkinci koalisyonumuzu yine İsmet
Inönü denedi. 2 Haziran 1962…
Ortakları YTP ve CKMP’ydi. “Yamalı Bohça Hükümeti”…
Fazla gitmedi. 1963 Haziran’ında.
CKMP’li Adalet Bakanı Abdülhak Kemal Yörük, Ticaret Bakanı Muhlis
Ete ve Basın-Yayın Bakanı Celal Tevfik Karasapan istifa etti.
Ekrem Alican’ın YTPsinin yerel seçimlerde çok az oy alışının CHP’yle işbirliği yapmasından ileri geldiğini öne sürmesi üzerine. önce 26 Kasım’da CKMP.
27 Kasım’da da YTP grubu. koalisyondan çekilme karan aldı.
Karar Ismet lnönü’ye 2 Aralık
1963’te resmen bildirildi.
Ismet Paşa önceleri ciddiye almadı
bunu… Ama. John Kennedy’nin cenazesine katılmak üzere gittiği ABD’de durum
vaziyetlerini tekrar öğrenince, yurda
döndükten sonra koalisyonu bitirdi.
***k
Ismet Inönü, üçüncü kere tufaya
gelmeye niyetli değildi.
Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel bunu
hissetti. Koalisyonu kurma görevini AP
lideri Ragıp Gümüşpala’ya verdi. Gümüşpala. öbür partilerle görüşmelerinde basanlı olamayınca. görevi iade etti.
Gürsel de. görevi yine lnönü’ye verdi.
AP. YTP. CKMP ve MP koalisyona
girmek istemedi.
Bunun üzerine. çaresiz. Meclis’teki
bağımsızları yanına aldı Ismet Paşa…
25 Aralık 1963’te kuruldu üçüncü koalisyon…
l
Adı “Reform Kabinesi”, kendisi
“Azınlık Hükümeti”…
*i*
Gümüşpala’nın ölümü üzerine AP’nin başına geçen Süleyman Demirel’in güdümündeki AP-YTP-CKMP-MP ittifakı. 13 Subat 1965 günü. Inönü’nün
üçüncü koalisyonunun 1965 bütçesini.
197’ye karsı 225 oyla reddetti.
Inönü yine istifa etti.
Dördüncü koalisyon. memleketi hemen erken seçime götürmek şartıyla. AP-YTP-CKMP-MP birlikteliğiyle, bağımsız senatör Suat Hayri Urgüplü’ye
teslim edildi. 20 Şubat 1965’te kurulan
Urgüplü kabinesi. sekiz ay işbaşında
kaldıktan sonra. 10 Ekim 1968 siyasi
hayatımizdan çekildi.
Bunun da adı “Seçim Hükümeti”ydi.
i***
12 Mart 1971 sonrası…”Ara rejimkara rejim”. Nihat Erim, Allah kerim…
Vanlıyem. şanlıyem. Ferit Melen… Bir
de Naim Talu…
Uzerimize afiyet. bunlar da koalisyondu.
*i*
Bilmem kaçıncı koalisyon hükümetimizi Bülent Ecevit kurdu. Necmettin
Erbakan’ın MSP’siyle çittleşerek. sosyolojik değil, siyasal hata yaptı.
Demokrasiyi nalıncı keseri gibi kullanmaya daha o zamanlardan alışkın olan
Erbakan, güvenoyu almasından 97 gün
sonra. emrindeki 20 müridiyle. TCK’nın
141-142’nci maddelerini “genel af” dışında bıraktı.
Ecevit bozulup istifa etti. Gelsin
“MC-WC koalisyonları”…
*i*
12 Eylül. Ozal. Demirel-İnönü, ÇillerBaykal. 28 Şubat. gerisi berisi…
Koalisyonların tarihi tekenürden ibarettir.
Ama. şimdiki gibisini de görmedim… _
Tarih iki kere tekerrür eder. llkinde
trajedi. ikincisinde fars…