Vatandaş Türkçe konuş” gazına yine geliyoruz
W’ .- .u-::gş-ng* is..
L› ıs 1997. ı
:ne .mu &a =
“Vatandaş Türkçe konuş”
gazına yine geliyoruz!
YAĞIMIN tozuyla
Almanya’dan yeni
döndüm. Orada ya
Türkçe, ya Almanca, ya İngilizce konuşuyordum. Ağırlıklı lisan Türkçeydi.
Türkiye’ye döner dönmez,
Türkçeyi yeni baştan öğrenmek zorunda olduğumu söylediler bana…
lşılay Saygın hamfendi
teklifte bulunmuş… Kendisi mimar
dır, bildiği Türkçesi kendinden_
menkûldür.
“Yaşasın Türkçe! Başka dil
yok!”
Şaşırdım… Bugüne kadar nece
konuşup nece yazdığımı merak ettim.
i’ *k i’
Böyle sıkıntılı zamanlarda başvurduğum tek kitap olan “Popüler Siyasi Deyimler Sözlüğü”
kitabına baktım.
”Vatandaş Türkçe konuş!” diyordu.
İlginç söylemleri vardı.
Türk milliyetçiliğinin temel
unsurlarından biri olduğu düşüncesiyle dil konusunu gündemine almayı kararlaştıran
Milli Türk Talebe Birliği,
1928 yılında, Vatandaş Türkçe Konuş kampanyası başlattı.
Amaç, vatandaşları Türkçe konuşmaya teşvik ve Türkiye’de
sadece Türkçenin hâkim olması idi. Kampanya süresince,
birçok ilde vatandaşları Türkçe konuşmaya çağıran tabelalar asıldı, büyüklü küçüklü
toplantılar düzenlendi.
Söylem devam etti.
Vatandaş Türkçe Konuş sloganı açıkça “Azınlıklar Türkçe
Konuşan” anlamını taşıyordu;
ı bu yüzden kampanya azınlık-ı ‘: ları tedirgin etti; Türkçe ko
‘nuşmayanlarm sınırdışı edileceğı’ söylentileri yapıldı. İstan
o İ ?bul Hukuk Fakültesi Talebe
g ş Cemiyeti, Şubat 1928’de yap
_tığı açıklamada, “Vatandaş
ı Konuş levhaları önün?de gasten Arapça, Boşnakça,
Ermenice, Yıbudloc. !ıncı
konuşanlar: ve bu levhaları
yırtanlara mükemmel bir dayak atacağız” diyordu.
Gerisi geldi.
Cumhuriyet Halk Partisi iktidarından destek bulmayan
Vatandaş Türkçe Konuş kain
panyası kısa zamanda etkisiz-_
leşti. 27 Mayıs 1960’tan sonra Milli Türk Talebe Birliği, bir
kez daha “Vatandaş Türkçe
Konuş” kampanyasını başlattıysa da, yönetimin ve basınm
tepkisiyle karşılaşması üzerine
kampanya başlamadan bitti. .
***AV
İnsanların hangi lisanlan konuşacağına, “insanlann kendileri” karar verir. A
Malatya şivesiyle İngilizce konuşan Turgut Ozal’ın İngilizcesi
kendisine… “Havaryu…”
Isparta şivesiyle Türkçe-İngilizce
konuşan babamızın dili de kendisine… “Helloo corc… Verizdıbukitizdıpensıl…” ‘ ‘
Türkiye’ye döndüm, acaibl bir
Türkçe diliyle karşılaştım.
İ-_lerkes Türkçe takılmış… ‘ i
Ustelik, konuştuğumuz lisandaki
kargaşaya “karmaşa” diyorlar.
Bunu diyeniiinnnnrı. . . .. ş
Kargaşa kaos, karmaşa ,kompleks demektir. _ , i
a: v: a: _ _
Kendimi Türkiye’ye intibak ettirene kadar sıkıntı çekeceğim anlaşılıyor. .
Bir tek şey söylemek istiyorum.Dilime bulaşan faşistleri seviyorump _ , .h ,ç-j
Hiç olmazsa ciddî adamlar ,hep-İ
Sl