Hiç güleceğim yoktu! İngiliz uzman getirmişler … (2)
ÜRKİYE’de idarenin reş ş şorganizasyonuna sevdalı
‘r r ilk “büyük Türk büyü_v şla’ydı. , .
o değil, Fransa’ya gitti. Görgü ve
‘ şolduğunıfsordu. ‘Mayonezf dediler.
Türkıye’ e’ döndü, mayoneze bulana
.,_
bi» ..
28 Şubat 1995
S
güleceğimlyoktu!
İngilizumıan 99İİgrtmişyIer..y.(2)
i ğü” Mustafa Reşit Pa
v Akıllı__adamdı. İngiltere’ye
bilgisini artırdı, döndü, Tanzimat Fermanı’nı çıkarttı.
Türkiye’nin hem ortasına,
hem sofrasına bomba düştü.
‘.__Yıl 1839… ^
“Can ve mal üvenliği” diye bir
şeylerden söz edi iyordu. Hangi can
güvenliği, hangi mal güvenliği? Allah’ın verdiği canı padişah alıyordu
:- (yerinde infaz), mal-mülk sistemi zâten
m^ıi`ydi, padişahındı. Tutmadı.
Sofradaki “mönü” değişti. Güzelim
kuzu kapamalar, tandırlar gitmiş, “ma
Kyonezli levrek” gelmişti. Yıllar- önce,
sevgili yemek yazarımız Tuğrul Şavkay’dan dinlemiştim bu reorganizasyonun öyküsünü… x
‘ . “Büyük Reşit Paşa, Fransa’da yemeğe dâvetliydiı..” diye girmişti söze…
Devam etmişti: “Sofra a başından ve ‘
kuyruğundanfbalık’ o duğu anlaşılan
bişiler geldi. Yumurtanın sarısı, zeytin
yağı-limon kanşımrbir bulamaçta bo_ş maküzereydî. Once bularhacın ne
cak balı aradı. En lezzetsiz balığımız
olan levrekte karar kıldı…” s’
Tutmadı. r “ ,r İ î `Kırmızı ve beyaz etin lezzetsiz olduğu’
yerlere özgüd_ür “sos çeşitlemeleri”…
. . r .l ı* * *
«Reşit Paşa’nın 1838 yılında Türki
ye’ye getirdiği sâdece bir şey tuttu.
l İ’ Boriapartist devlet tanlayışı…
ı _ Fransa köylüdür.
Türkiye de köylüdür. î *
Engels’in dediği gibi, “Köylüpatate
« se benzer… Bir tates, öbür patatese. .
~ .–_benzeme4z.’ patates çuvalı
.””gibidir. Bir çuval patatesin tek ortak
,özelliği konuldukları çuvaldır…”
Ama, Marx daha doğrusunu
cak
yüce hit.. ,
‘ilah
` ,V r- v mı.
»s
KURIHN rişıs’
hükümdar, hem anadır, hem bahadır.
Kuwetliden yana olur…”
.Fransa’da küçük üretici hâkimdi.
Sayısal olarak… ‘ ”
Türkiye’de de durum aynıydı.
Bir tek o tuttu. Fransa’yaştıpatıps
benzediğimiz için… e
. . . * ‘k * .
‘ Türkiye’nin_idaı1^yapısıFransız’dır.î. .
‘ Konuştuğu Ingilizce pek Ingiltere lngilizcesi olmamasına rağmen, Ingiliz
‘ uzmanını Türkiye’ye dâvet eden “sarı
” şın güzel kadın”, anglofoniktir, angloşfild’ . ‘
ne dalacağız anlaşılan… v › :g:
Arı. * v ı.
‘Sir Peter ıkemp; ›’l”ürkiye’yijy’eniden
.gdüşzenleyecekmişw Açıklama bile yap
mışÇ..’ “Şimdilik araştırmalarımın ba«şındayım, bir maliyet hesabı çıkarta
` i’ Daha önce_ neler yaptığını sordum
. arkadaşlara…
Ankara büromuzdan Süleyman Dev
mirkan aydınlattı: “Thatclıerün reorganizas on uzmanıydı. Epey iş f.yaptı.’Ihat r iktidardan düştüm”, . , ı
İngilizlerin “mutfak yoktur,
Taze kesilmiş eti, bahçelerinde yetişenabuk-sabuk sebzeleri kaynar suya
– atıp yerler; Yediklerini de lezzetli zan’nederler..”~ıç* i *
rîni de… v_ .. .
Bütün tarihleri böl-yönet politikası
. .H ş ı ‘ha endekslilbir memleketin “keâırıeü
zşgygrggtfköylü, ýköylülük, tabiatın kölesi-y.
ğşédır. Göktenyağınur-bereket yağıiiga-:ıh ye’yi yeniden örgütleyecelcseîıâıîy, do- ş
‘ l ° ` ‘ ” ” ‘ i e , ne.’.’.`“’ ‘i
l kendinden .iiıaıımw bir uzmanrTürki
5; S; .
..sa ı :NI/i Ü»
İngiliz kaşığıyla Fransız muhabbeti- .
Yalnız “yedilderini”