Postal sesleriyle uyanmak” tehlikesi var mı? Bence yok! (3)
‘ ı ı ” ı Ü ‘ ı i
ıhtımalı kesın
. *İRBİLEN cum urbaşkanı
ı kuyuyataş att ,Ã kendisini
B akıllı zanneden _kırk-elli y
ı ‘kişiçıkaramıyorý V
Özetliýorumß”Türkiye’de ih
..muşı .. . .
Olmaz, çünkü, Kenan Evren’i
yaşadık; -gördükgiarihten, dersalmayı bilenlere fiakıllıfidenir.. _
Olmazgçünkü,:Türkiye’nin
siyasetğiAvı-.ııpalnın ekonomisi- ı .
ne endelcslidir.-ı.i,vğşı,aı «. ~ ~
1988’de~ODTU Ekonomi Bölümü ‘ nde .okutulan ,f/Türkiye Ekonomisinin Yapısı” dersinin hocası Teoman _.
Akgür’ün ders notlarından aynen akta: ‘r
FIYOIİJM… “” ` “` ‘
**if
“Yıl 1839… Fransa ekonomisi, tarilıinin en büyük bunalımına giriyor.
Hem de, ellinçi yılını kutlamaya hazırlanan Fransız lhtilâli’ni sarsacak şekilde… Sanırsınız, Fransız öneticileri kafa
kafaya verir, rejimi teh ikeye düşürme- .
ilen çıkış yolları arar, bulutlar. Hayır…
«Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı hukukdü-î
ı- zenini değiştiren, can ve mal güvenliği
ni getiren Tanzimat Fermanrnı okuyor..
“Dönem 1840-1870… Fransa millî
gelirinin devresel hareketlenmesi için-î- ~ `
de, ülkenin millî geliri, sık aralıklarla, .L
tam 4 kere sıfır çizgisinin altına düşü- *
yor, Fransa “Louis BonaparteHn ’18=~.
Brumaire’i” olarak bilinen tek bir sa-W’
ray darbesiyleyetinirken, Türkiye’de ‘
neler olmuyor neler… 1845 Hatt-ı:
Hümayûn’u, 1856_lslahat Fermanı,
v 1861 Hattı Hümayûn’u, 1854 dış
borçlanması, 1863’te Osmanlı Bankası’nın kunılması… İ
‘ * “Dönem 1871-1918… Sennayesini
“tekelci” şekilde örgütlemeye başla-A ›
yan Avrupa ülkelerinin ekonomileriw
“yo-yo” gibi… “Çat” sıfır hattının üstünde, “çat” altında… Ama, bunlar#
olurken Avrupalı ,heyecanlanmıyoryî
Osmanlı hop oturup hop kalkıyor.. `
1873›ekonomik krizinin ardından Os- ı
manlı’da önce 18751 Adalet Fermanı,
hemen arkasından “Kanun-u Esasi”‘ver
Birinci Meşrutiyet…-Avmpa ekonomi- -v l “ .oz ı’m _
` 1990’da darbe-marbe olmadı.’ i
si biraz düzelir gibi oluyor, belli bir istikrara giriyor. Osmanlı’da o ne? Tas-I»
tamam 33 yıl padişalîılığını sürdürüyor ”
lI. Abdülhamit. 1908 yılında Avrupa’da tekrar kriz, Osmanlı’da Ikinci
[Meşrutiyetığ- 1-.913_krizi, Türkiye’de <,
4 “Bab-ı Ali Baskını” ğolarak da anılanfêşiçindeıbîr meCzûb-çıkmazsat.. ı
ı _ ;ıışı J' `,îı.,;:'."-=î"4'? ~' ._
. s. ;ir
sesleriyle uyanmak"
kes yoktur! (3)
”İttihat ve Terakki. Darbesi"...
"Yıl 1929... "Kapitalizmin ölüm
çanları" denilenborsa ümbürtüsü
dünyanın dört bir yanın a işitilirken,
Türkiye'nin gündemine "devletçilik",
”planlı kalkınma”, 'îsanayileşme", "dil
' devrimiî' gibi kavramlar iriyor.
'”Yıl 1946... Avrupa' tekrar kriz,
Türkiye'deyse DemokratsParti'nin kuruluşunu, tek parti öneminin bitip
demokrasiye geçişi m "ideleyen Bayar,
.Menderes, Köprülü ve Koraltan'lı
"Dörtlü Takriıî' var. › ı
"Yıl 1957, 1958... "Siyasî istikrar"
için Türkiye'nin gözü tekrar Av`ru a
ekonomisinde... "Pat”, ekonomik ü
Hemenarkasından Türkiye'de
~ devalüasy
on, talebe hareketleri, askerî
müdahalelerin ilki... 27 Mayıs 1960...
"Avrupa ' ,ekonomisinin 1971 'de
tekrar: ibunalması, . .Türkiye'de 1 ;Mani h
Muhtırası'nın verilmesi... Uzunca .-bi_r~ j
süre Avrupa'da "refah veekonomik istikrar”, Türkiye'de iktidann barışçı şekilde el› değiştirip Ecevit CHP'sinin hükümet olması... . e '
. "Ondan sonra da 1974 "Birinci
Petrol Şoku"... Onunla ,birlikteigelen, -ı
'.'durgunluk" ve '.'enflasyon" kavramlarını birleştiren_ "stagflasyon" fçÃğğıîı-_ş
Avrupa bir hapşırıyor, pir hapşıiıyor
bu/yıllarda... Bizdeyse milliyetçi, cepheler, sokaklarda çete savaşları, rnec- '
lis yumruklaşmaları, mal kıtlıkları,
kahve ve yağ kuyrukları, karaborsa,
başını almış gidi or. _ ğ '
,"Avrupa. böy e hapşırdığında, bizim
de :12 Eylül 1980'i yaşamamız kadar ..
nonnalbirşey olaınaz herhalde..." “ v
- ı
w›
rupa-Amerika ekonomisi tıkırındaydı. `
1995-1996 döneminde de folmaz.
Avrupa'da. işler yine yolunda, ekonomiler büyüyor. ; "si-a '
z
Tabiî,.bi'zde, emir-komuta,
l