8.madde değişmeden bir yere gidemezsiniz!
bir yere gidemezsiniz!
u M H U R I Y E T
Halk Partisi’nin yeni
genel başkanı De
niz Baykal’ın yaptığı “adaylık” konuşmasında beni çok etkileyen bir
cümle vardı.
“Görevimizi yaparız,
ama, sırtımızda yumurta
küfesi yok… Mecbur kalırsak erken seçime glderiz…”
Olmadı.
Olmadı, çünküüüüüü. ..
‘A’ i’ i’
Türkiye’deki ilk “erken seçim”
patırtısı 29 Nisan 1946 günü koptu.
Erken seçimlerin, muhalefetin zevkine değil, hükümetin keyfine göre
yapıldığını o zamanlar çok iyi bilip
sonra unutan CHP, 1947’ye ayarlı
belediye seçimlerinin bir yıl öne alınmasını önerdi meclise…
Zamanlama harikaydı. “Birkaç
aylık bebe” durumundaki DP, 34
il, 160 ilçede teşkilatlanmasını çabuk
tamamlamıştı. Seçimler normal zamanında olur, DP vakit kazanırsa,
yeni belediyelerde CHP’nin esamisi
okunmazdı.
Telaşlandı muhalefet… Adnan
Menderes kürsüye fırladı, henüz
“iktidar” zevkini tatmadığı için, yumuşak, kibar, uyarıcı bir üslupla konuştu. CHP’nin erken seçim konusundaki uzlaşmaz aceleciliğinin altında, “muhaleiet partisine gelişme zaman ve fırsatı bırakmamak” düşüncesinin yattığını söyledi,
smet Paşa’yı “sözünün eri olmamak”la suçladı.
1 Kasım 1945 tarihli meclis açış
konuşmasında, seçimlerin, 1947’deki
normal zamanında, yasalardaki antidemokratik unsurlar temizlendikten
sonra yapılacağını söylemişti Paşa…
O heyecanla, hem genel seçimleri,
hem il genel meclisi seçimlerini erkene aldı CHP… llkini 21 Temmuz
1946`ya, ikincisi aynı yılın 1 Eylulüne…
DP saflarından aynı cayırtı koptu.
Muhalefet erken seçime hazır değildi.
Yersen! Erken seçim bu…
15 Haziran 1946 günü, erken seçime katılma kararını aldı DP… Kararı aldı, tek parti devletinin bütün kuv
veti, yani valisi, kaymakamı, polisi,
jandarması, muhtarı, gazetesi (o sırada TRT ve özel muadilleri yoktu), kâbus gibi seçimlerin üstüne çöktü.
CHP’nin “uzak ara” kazandığı
o erken seçimin sonunda, 465 milletvekilliği için zar-zor gösterebildiği
273 adaydan 62’sini meclise sokmuştu DP… Dertlere dermanın
mecliste bulunamayacağını anlayınca sokağa çıktı.
Yürünmekle aşınmayan sokaklara
nasıl çıktığını, neler yaptığını Prof.
Dr. Cem Eroğulkın “Demokrat
Parti (Tarihi ve ldeolojisiY’ adlı
kitabından okuyoruz: “Seçim sonuçlarına itirazları reddolunca,
‘seçimi protesto mitingleri’ düzenledi DP… İlki, kırk bin kişinin katılmasıyla İzmir’de yapıldı. lki
gün sonra, on bin kişi Bursa’da
toplandı. Seçimi DP’den kazanıp Ankara’ya gelen Mareşal
Fevzi Çakmak kırk bin kişi tarafından karşılandı. Arkasından
Konya’da, Adana’da ve Ankara’da peşpeşe büyük mitingler
yapıldı…”
Sonra?
Erken seçimin mağduru DP, normal seçimlerde, 14 Mayıs 1950 günü, iktidar oldu. .
Sonra ne oldu?
1957’de kendisi erken seçime gitti. Bizzat ve şahsen… Toplam oylarda
muhalefetin gerisine düştü. İkinci bir
erken seçimi belki yapacaktı, belki
yapmayacaktı, ”27 Mayıs 1960″
geldi cihane. ..
*i*
Erken seçimin kimseye hayrı dokunrnadı. Bu biiirrrrl
Özgür düşünceye saygı duyulmasının zamanı geldi, geçiyor. O iş bitmeden, sekizinci madde değişmeden,
koalisyondan gidilmez. Bu da ikiiiiii!